Ειρωνεία; Σαρκασμός????

Οι ερευνήτριες Melanie Glenwright και Penny Pexman αποφάσισαν να ερευνήσουν σε ποια ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν να ξεχωρίζουν την ειρωνεία από το σαρκασμό.
Κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα παιδιά ηλικίας 9 με 10 ετών μπορούν ήδη να ξεχωρίσουν τις δύο αυτές έννοιες, παρόλο που δεν μπορούν να τις εξηγήσουν.
Αντιθέτως, τα παιδιά ηλικίας 4 με 5 ετών αντιλαμβάνονται πως ο σαρκασμός και η ειρωνεία είναι δύο μη-κυριολεκτικές μορφές έκφρασης αλλά δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τη μία έννοια από την άλλη.

Και στην περίπτωση της ειρωνείας και στην περίπτωση του σαρκασμού, ο ομιλητής λέει το αντίθετο από αυτό που εννοεί, αλλά στη μεν πρώτη περίπτωση η έκφραση έχει ως στόχο μία κατάσταση, ενώ στη δεύτερη ένα πρόσωπο.
Οι δύο ερευνήτριες παρουσίασαν σε 6χρονα και 10χρονα παιδιά διάφορα σενάρια, παίζοντας κουκλοθέατρο. Τα σενάρια αυτά κατέληγαν πάντα με έναν από τους χαρακτήρες να κάνει ένα επικριτικό σχόλιο.
Το σχόλιο αυτό ήταν είτε κυριολεκτικό και είχε ως στόχο ένα πρόσωπο ή μία κατάσταση, είτε μη κυριολεκτικό, έχοντας πάλι ως στόχο ένα πρόσωπο (π.χ. σαρκασμός) ή μία κατάσταση (π.χ. ειρωνεία).
Πιο συγκεκριμένα: δύο κούκλες παίζουν σε ένα τραμπολίνο και η μία πέφτει κάτω. «Ωραία κόλπα κάνεις,» λέει η μία κούκλα στην άλλη με σαρκασμό.
Αντίθετα, στο δεύτερο σενάριο, οι δύο κούκλες παίζουν σε ένα χαλαρωμένο τραμπολίνο, που δεν κάνει καθόλου ταλάντωση και η μία κούκλα λέει στην άλλη ειρωνικά «Ωραίο τραμπολίνο!».

Για να δουν πόσο καλά έχουν κατανοήσει τα παιδιά τις δύο έννοιες, οι ερευνήτριες τους ζήτησαν να βαθμολογήσουν πόσο κακεντρεχείς ήταν οι δύο εκφράσεις (χρησιμοποιώντας μία κλίμακα από χαμογελαστά μέχρι σκυθρωπά προσωπάκια) και στη συνέχεια τα ρώτησαν με ποιον χαρακτήρα ταυτίζονται περισσότερο.
Οι απαντήσεις των παιδιών έδειξαν πως και οι δύο ηλικιακές ομάδες κατανοούσαν ότι η μη κυριολεκτική έκφραση είχε την αντίθετη σημασία από αυτή που είχε ειπωθεί.
Εντούτοις, μόνο τα 10χρονα έδειξαν να αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ σαρκασμού και ειρωνείας. Τα παιδιά αυτά βαθμολόγησαν τη σαρκαστική έκφραση ως κακεντρεχέστερη και φάνηκε να ταυτίζονται περισσότερο με το στόχο του σαρκασμού, ενδεχομένως από συμπάθεια.
Τα μεγαλύτερα παιδιά δεν φάνηκε, ωστόσο, να έχουν κατανοήσει πλήρως τις δύο έννοιες. Σε μετέπειτα ερωτήσεις, έδειξαν να μην μπορούν να εξηγήσουν τη διαφορά μεταξύ του σαρκασμού και της ειρωνείας.
«Σε ηλικία 9 με 10 ετών, η κατανόηση της διαφοράς μεταξύ σαρκασμού και λεκτικής ειρωνείας τονίζει την εντυπωσιακή αντίληψη που έχουν για το πώς επηρεάζονται τα συναισθήματα ενός ανθρώπου από τα λόγια των άλλων,» δήλωσαν οι ερευνήτριες.
«Εδώ ερευνήσαμε μία διαφορά αλλά υπάρχουν και άλλες μη κυριολεκτικές μορφές που μπορούν να ερευνηθούν, όπως για παράδειγμα η υποτίμηση και η υπερβολή.